Podsumowanie finału Eksperymentu Łańcuchowego 2014

Ostatnimi czasy w internecie wielką popularnością cieszą się filmiki ukazujące The Great Ball Contraption- urządzenie zbudowane z klocków lego, które transportuje plastikowe kulki z jednego końca na drugi. Całość prezentuje się iście imponująco – pasy transmisyjne, windy, młyny, podajniki czy wyrzutnie to tylko część atrakcji. Jednak jak słusznie napisał polski bajkopisarz i pedagog, Stanisław Jachowicz: „cudze chwalicie, swego nie znacie (…)”. Otóż podobne urządzenia można było już drugi raz obserwować w Krakowie podczas finału drugiej edycji Ogólnopolskiego Konkursu „Eksperyment Łańcuchowy”.

Podobne, jednak nie identyczne. Zadaniem uczestników konkursu – przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich, a także studentów i całych rodzin – było skonstruowanie urządzenia transportującego metalową kulkę z wykorzystaniem jak największej liczby praw i zjawisk fizycznych. I to jeszcze w taki sposób, aby zachwycić kreatywnością i wiedzą komisję oraz publiczność!

Pomysł konkursu narodził się w Słowenii, gdzie od 10 lat cieszy się wciąż niesłabnącą popularnością. Dzięki współpracy Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Uniwersytetu Pedagogicznego w Lublanie, w ramach programu wymiany międzynarodowej „ERASMUS”, krakowscy studenci mieli możliwość zaznajomienia się z ideą nauki fizyki poprzez zabawę i majsterkowanie. Ich determinacja, ciekawość i chęć podejmowania pozornie trudnych wyzwań, doprowadziła już do II polskiej edycji konkursu.

W czasie tegorocznego finału 31 maja metalowa kulka przebyła podróż aż pomiędzy 60-cioma urządzeniami! Ale co to była za niewiarygodna wyprawa! Równia pochyła, winda, wahadło czy kołyska newtona to jedne z popularniejszych atrakcji jakie napotykała nasza kulka. Zdarzyły się także bardziej skomplikowane – cewki elektromagnetyczne, przekładnie, wiatraki… To tylko nieliczne z nieskończonych pomysłów konstruktorów!

Każde urządzenie posiadało swoją nazwę i związaną z nią oprawę graficzną. Także nasza kulka odwiedziła zarówno kopalnię węgla, jak i cyrk czy zwiedzała wnętrze czołgu Rudy (t-34-85) – oczywiście, pod bacznym okiem konstruktorów i publiczności. Jury konkursowe miało nie lada problem by wśród tych wspaniałych maszyn znaleźć najbardziej niezawodne, adekwatne pod względem nazwy i grafiki oraz wykorzystujące najciekawsze ze zjawisk fizycznych.

Kreatywność budujących wykazała się nie tylko w mnogości wykorzystanych praw i zjawisk, lecz również w różnorodności wykorzystanych materiałów! Elementy drewniane i plastikowe, nitka i drut, guma i metal, stary magnetowid albo drzwi od szafy… Wszystko to stworzyło ostatecznie niesamowity efekt i niezwykłą atmosferę! Atmosferę przesyconą zapałem i radością konstruktorów oraz zachwytem publiczności.

Szczegółowe wyniki i listy nagrodzonych znajdują się tutaj.

Daniel Dziob
doktorant biofizyki WFAIS UJ
koordynator projektu